وکیل کلاهبرداری


سابقه تاریخی کلاهبرداری

انسان ها در هر جامعه ای به اقتضای انگیزه های روانی خود ، مرتکب جرمی می شوند که زمینه های ارتکاب آن را از سازمان های فرهنگی ، سیاسی و اقتصادی جامعه ی خود کسب کرده است . در نتیجه بین جرم و عوامل جرمزای اچتماعی همبستگی نزدیک و مستقیم وجود دارد . از زمانی که مالکیت خصوصی به عنوان یک نهاد اچتماعی پذیرفته شده ، تجاوز به اموال دیگران هم به عنوان عمل زشت مورد توجه بوده است ، که به مرور زمان و در شرایط مختلف متفاوت است . روزگاری  تجاوز به مال غیر همراه با خشونت و اعمال زور ، بیشتر به صورت سرقت واقع می شد . امروزه علاوه بر سرقت با توسل به وسایل متقلبانه و از راه خدعه و نیرنگ بدون هیچگونه خشونتی مال دیگران را ( حتی با رعایت رضایت صاحب مال ) از دست آن ها خارج می کنند . امروزه کلاهبرداران جز انسان های یقه سفید هستند که به دلیل هوش سرشار خود در ردیف مجرمین حرفه ای قرار گرفته اند .

تعریف کلاهبرداری

کلاه برداری عبارت است از بردن مال شخص دیگری همراه با وسایل یا عملیات فریب کارانه و متقلبانه همراه با سوء نیت .کلاهبرداری جز آن جرایمی است که مقید است به حصول نتیجه ی خاص و آن نتیجه بردن مال دیگری است که منظور از آن ، ورود ضرر به قربانی و انتفاع مالی کلاهبردار یا شخص مورد نظر وی است .

عناصر تشکیل دهنده جرم کلاهبرداری

برای تشکیل جرم کلاهبرداری مانند تمام جرایم  دیگر نیاز به سه عنصر تشکیل دهنده دارد که عبارت است از : عنصر قانونی ، عنصر مادی و عنصر معنوی .

عنصر قانونی

هر جرم شناخته شده ای برای اینکه قابل مجازات باشد حتما باید در قوانین جمهوری اسلامی جرم شناخته شود و برای آن مجازات تعیین شده باشد . بدین منظور ماده یک قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشا ، اختلاس و ارکان جرم کلاهبرداری مصوب 15 آذر سال 1367 مجمع تشخیص مصلحت نظام همراه با دو تصبره است . علاوه بر این ماده در برخی از مقررات ، جرایمی در حکم کلاهبرداری پیش بینی شده است ، مثل ماده 77 قانون تجارت ( تدلیس در معاملات دولتی ) و ماده 79 الی 81 قانون تجارت (استفاده از اموال دولتی ) و ماده 114 و 115 قانون تجارت ( ورشکستگی به تقصیر و تقلب ) از مصادیق عنوان کلاهبرداری به شمار آمده اند که دارای عنوان خاصی در قانون هستند .

عنصر مادی

رکن مادی جرم کلاهبرداری از اجزای متفاوتی تشکیل شده است که تحقق آن برای حاصل شدن نتیجه ی مجرمانه و اینکه کلاهبرداری محقق شود لازم است . که شامل رفتار مرتکب ، وسیله جرم ، موضوع جرم، نتیجه مجرمانه ، رابطه علیت بین فعل و نتیجه مجرمانه است .

رفتار مرتکب

رفتار مرتکب در جرم کلاهبرداری باید به صورت فعل مثبت خارجی باشد و ترک فعل نمیتواند تشکیل دهنده مادی این جرم باشد حتی اگر همراه با سوء نیت باشد . از طرف دیگر این فعل مثبت باید حتما خارجی باشد یعنی ظهور خارجی داشته باشد ، لذا دروغ گویی به تنهایی کافی نیست وبه تنهایی وسایل متقلبانه محسوب نمی شود . دروغ وقتی همراه با فعل یا افعال یا وسایل مادی خارجی باشد کلاهبرداری محسوب می شود .

وسیله جرم

کلاهبرداری جز جرایمی است که وسیله در تحقق آن موثر است . پس برای اینکه فعل مثبت مرتکب بتواند به عنوان کلاهبرداری تلقی بشود باید همراه با به کاربردن وسیله متقلبانه باشد . وسیله متقلبانه شامل هر نوع نیرنگ و دروغ و فریبکاری می شود ، این وسیله متقلبانه ممکن است مستقیماً از طرف خود متهم یا شخص ثالث صورت گیرد . همچنین لازم است که کسی که فریب خورده و از او کلاهبرداری شده است به این وسایل متقلبانه آگاه نباشد و فریب بخورد .

موضوع جرم

جرمی که مورد کلاهبرداری قرار میگیرد ممکن است مال منقول یا غیر منقول باشد . این مال حتماً باید مالیت داشته باشد .

نتیجه مجرمانه

کلاهبرداری از جمله جرایم مقید است ، بدین معنی که حتما باید با وسایل متقلبانه و اغفال شخصی ، مال او را به دست آورد .پس  اگر صاحب مال با علم به تقلبی بودن وسایل به کار برده شده ، مال خود را تسلیم کلاهبردار کند و او مال مذکور را برباید جرم کامل نیست . همچنین بردن مال به وسیله کلاهبرداری در صورتی جرم محسوب می شود که بدون رضایت مالک باشد و بدون شکایت او نمیتوان عدم رضایت را فهمید.

رابطه علیت

در تمام جرایم مقید رسیدن به نتیجه مجرمانه باید ناشی از رفتار مرتکب باشد . پس اگر به کار بردن وسایل متقلبانه منجر به اغفال مالک نشود و در نتیجه مال از طریق دیگری به کلاهبردار منتقل شود و مالک به آن طریق علم و اطلاع داشته باشد کلاهبرداری کامل نشده است .

عنصر معنوی

برای تشکیل جرم کلاهبرداری احراز عنصر معنوی لازم است ، بدین دلیل سوء نیت نخستین عنصر تشکیل دهنده جرم کلاهبرداری است . در قانون برای تعریف کلاهبرداری آمده است که کلاهبرداری از طریق حیله و تقلب صورت میگیرد که این کلمات نشان دهنده عنصر روانی جرم کلاهبرداری است . اولین نتیجه ای که از کلمات حیله و تقلب می توان گرفت این است که کلاهبرداری از جرایم عمدی است زیرا حیله و تقلب با خطا و سهل انگاری قابل تصور نیست . پس برای تحقق جرم کلاهبرداری علاوه بر( قصد توسل به وسایل متقلبانه) باید (قصد بردن مال غیر) هم وجود داشته باشد و کلاهبردار عالم به تقلبی بودن وسیله باشد و مجنی علیه از تقلبی بودن آن بی اطلاع باشد.

مجازات جرم کلاهبرداری

هر جرمی در قانون مجازات اسلامی برای آن جزایی در نظر گرفته شده است که برای رسیدن به عدالت باید مجرم مجازات شود . جرم کلاهبرداری بسته به شرایط آن دارای مجازات های مختلفی است .

کلاهبرداری ساده

طبق قانون هر شخص که از طریق حیله و تقلب مردم را به وجود داشتن شرکت ها یا تجارتخانه ها یا کارخانه ها یا موسسات غیر واقعی یا داشتن مالی یا اختیارات دروغین فریب دهد یا به امور غیر واقعی امیدوارکند یا از اتفاقات و حوادث دروغین بترساند یا از اسم یا عنوان جعلی استفاده کند یا با هر وسیله تقلبی دیگر وجوه و یا اموال یا اسناد یا حوالجات یا قبوض یا مفاصا حساب و امثال آن ها تحصیل کرده و از این راه مال دیگری ببرد ، کلاهبردار به حساب آمده و باید اصل مال را به صاحبش پس دهد و به حبس از یک تا 7 سال و پرداخت جزای نقدی معادل مالی که گرفته است محکوم خواهد شد.

کلاهبرداری مشدد

هر گاه شخصی برخلاف حقیقت عنوان یا سمتی مثل مأموریت از طرف سازمان ها و موسسات دولتی یا وابسته به دولت یا شرکت های دولتی یا شوراها یا شهرداری ها یا نهاد های انقلابی و به طور کلی قوای سه گانه و همچنین نیروهای مسلح و نهاد ها و موسسات مأمور به خدمت عمومی اتخاذ کند یا اینکه از طریق تبلیغ عامه و وسایل ارتباط جمعی از قبیل رادیو ، تلوزیون ، روزنامه و مجله یا نطق در مجامع و یا از طریق انتشار آگهی چاپی یا خطی کلاهبرداری انجام دهد ، یا اینکه شخص مرتکب از کارکنان دولت یا موسسات و سازمان های دولتی یا وابسته به دولت یا شهرداری ها یا نهاد های انقلابی و یا به طور کلی از قوای سه گانه و نیروهای مسلح و مأمورین به خدمت عمومی باشد علاوه براینکه باید مال را به صاحبش پس بدهد به حبس از 2 تا 10 سال و انفصال ابد از خدمات دولتی و پرداخت جزای نقدی معادل مالی که گرفته است محکوم خواهد شد.

مجازات شروع به جرم کلاهبرداری

مجازات شروع به کلاهبرداری بسته به اینکه کلاهبرداری ساده باشد یا مشدد حداقل مجازات مقرر در آن مورد خواهد بود ، به اینصورت که مجازات شروع به کلاهبرداری ساده یک سال حبس و شروع به کلاهبرداری مشدد  دو سال حبس است . همچنین مستخدمان دولتی چنان چه در مرتبه مدیر کل یا بالاتر یا همتراز آن ها باشند علاوه بر مجازات حداقلی به انفصال دائم از خدمات دولتی و در صورتی که در مرتبه پایین تر باشد به شش ماه تا سه سال انفصال از خدمات دولتی محکوم می شوند که هر دو مورد مجازات اصلی محسوب می شود.

وکیلوکیل کیفری

وکیل پایه یک دادگستری در شاهرود

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *